W dniu 16 października 2024 r. w Przedstawicielstwie Komisji Europejskiej w Madrycie odbyła się konferencja końcowa projektu TWING. Projekt ten miał na celu zbadanie wpływu pandemii COVID-19 na pracę zdalną i warunki pracy oraz wsparcie partnerów społecznych w promowaniu godnej i produktywnej pracy zdalnej w czasach po pandemii. Przeanalizowano wyzwania stojące przed czterema różnymi sektorami gospodarki (przemysł chemiczny, bankowość, administracja publiczna i konsulting IT) i porównano regulacje dotyczące pracy zdalnej w Polsce i kilku innych krajach europejskich (Hiszpanii, Portugalii, Austrii, Estonii i Finlandii), dostarczając cennych spostrzeżeń i zaleceń w kontekście europejskim.
Wybrane kraje znacznie różnią się pod względem sposobu regulowania pracy zdalnej, szczególnie w zakresie rokowań zbiorowych i dialogu społecznego. Ustawodawstwo jest dominującą formą regulacji w Estonii, Hiszpanii, Portugali i Polsce. W Austrii regulacje prawne dotyczące pracy zdalnej weszły w życie 1 kwietnia 2021 r. Przepisy te są bardzo szerokie. W związku z tym kluczowe aspekty regulacji pracy zdalnej nadal pozostają w gestii partnerów społecznych. W przypadku Finlandii nie ma konkretnego ustawodawstwa dotyczącego pracy zdalnej. Regulują ją różne przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy lub warunków pracy, dlatego też negocjacje zbiorowe w zakresie pracy zdalnej odgrywają w tym kraju istotną rolę.
Praca zdalna stała się stałym elementem organizacji pracy po pandemii COVID-19. W Polsce niektórzy pracodawcy ograniczają skalę jej stosowania w ramach formuły hybrydowej redukując dopuszczalną liczbę dni pracy w domu w tygodniu. Nie jest to jednak typowa sytuacja w Europie – w innych krajach praca zdalna jest lepiej zakorzeniona.
Partnerzy społeczni podkreślają, iż pracownicy doceniają większą elastyczność w organizacji pracy czy oszczędność czasu na dojazdy do pracy, z drugiej strony występują problemy z odpowiednim przygotowaniem stanowisk pracy w domu, w tym związane ze sprzętem, oprogramowaniem, bezpieczeństwem danych, a także bezpieczeństwem i higieną pracy.
W kontekście pracy zdalnej coraz więcej mówi się o paradoksie równowagi między życiem prywatnym i pracą: praca zdalna miała sprawić, że łatwiej będziemy godzić obowiązki domowe z zawodowymi, a w efekcie mamy do czynienia z rozmywaniem się granic między tymi sferami i przypadkami pracy w godzinach nadliczbowych.
Długie przebywanie przed ekranem w ciągu dnia i siedzący tryb życia może prowadzić także do negatywnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak bóle mięśniowo-szkieletowe, bóle głowy, problemy ze wzrokiem, a także te o charakterze psychicznym – poczucie izolacji i osamotnienia, które w dłuższej perspektywie może prowadzić do depresji.
Wyniki badań w Polsce przedstawił ekspert Instytutu Spraw Publicznych Maciej Pańków.
Z ramienia Niezależnego Związku Zawodowego Pracowników Bankowości i Usług „Dialog 2005” w konferencji uczestniczyła Katarzyna Lew-Kucharska.
Raporty z poszczególnych krajów dostępne są na stronie projektu TWING: https://twingproject.eu/